თანამედროვე ესპანელი მწერლის კრისტიან კრუსატის „მოგზაურობისა და უდაბნოს მოკლე თეორია“ ეჭვქვეშ აყენებს იმ მიღებულ წესებსა და კანონებს, რომლებიც გვასწავლიან, თუ როგორი უნდა იყოს ლიტერატურაში თხრობის ფორმალური ბუნება. წერის განსაკუთრებული სტილის წყალობით, რომელიც ადვილად ახდენს ადაპტაციას თითოეული მოთხრობის ფიზიკურ თუ წარმოსახვით ადგილებთან და იქ მცხოვრები ადამიანების მყიფე ინდივიდუალიზმთან, მწერალი თავის პერსონაჟებს მიუძღვება შიშის, ეჭვებისა და სურვილების უფსკრულებისკენ, რომლებიც ჩვენს თანამედროვე ყოფას ქმნიან.
თითოეული გმირი ელოდება და ეძებს შთაგონების შესაძლებლობას, მაგრამ მათ არ ძალუძთ რაიმე ეფექტური ქმედების განხორციელება. სულს კი ცვლილებები სჭირდება, რადგან სუფისტური მისტიკის თანახმად, უძრაობა უდრის ნელ სიკვდილს, რომელიც ყველგან დაგვყვება, იქნება ეს უკაცური შარაგზები, ცარიელი სადგომები თუ ტურისტების სავსე სასტუმროები. ეს არის რეალური უდაბნო, სადაც პერსონაჟებს თავს გადახდებათ ბედნიერი თუ უბედური ამბები (უმნიშვნელო ინციდენტი, ნუდისტურ პლიაჟზე გონების დაკარგვა, ავიაკატასტროფა, რომელიც არ მოხდა…), რომლებიც მათში იწვევს შთაგონებას, როგორც აფეთქებისას და სწორედ ესაა ადამიანის მარტოობის ნამდვილი სახე.
მოთხრობები ესპანურიდან თარგმნა რამაზ ხატიაშვილმა